New York’ta her yıl düzenlenen “One Book, One New York” isimli yarışmada, internet üzerinden kullanılan oylarla her yıl yılın kitabı seçiliyor ve bu kitap şehir genelindeki kütüphanelere bağışlanıyor. 2019’un kazananı ise rock müzik camiasından, yakından bildiğimiz bir isim ve o ismin anılarından oluşan kitabı: Patti Smith, Just Kids.
Patti Smith; çok genç yaşta hayallerinin peşinden New York’a gidiyor. Orada fotoğrafçı Robert Mapplethorpe ile tanışıyor ve iki gencin sanatlarına devam edebilmek adına yaşadığı tüm zorluklar, yaptıkları ek işler, hayatın onların karşısına çıkardığı iyi veya kötü tüm yaşantılar çok samimi bir dille anlatılıyor kitapta. 60’ların sonu – 70’lerin başı dönemindeki Chelsea Hotel, Patti Smith’in Bob Dylan, Jimi Hendrix, Janis Joplin gibi isimlerle tanışma hikayesi, edebiyatla başlayan yolunda müziğe yönelişi ve müzikteki ilerleyişi gibi konular da Just Kids’in temel taşlarından tabii.
Just Kids (Çoluk Çocuk); o yıllardaki New York’u tüm yönleriyle ve tüm çıplaklığıyla gözlerimizin önüne serdiğinden pek de şaşırmıyoruz aslında yarışmaya aday gösterilmesine. Ancak; müzisyen kimliğiyle çok başarılı işlere imza atmış, rock müzik tarihine adını kazımış, Horses, Twelve gibi albümleriyle bilip tanıdığımız Patti Smith’in edebiyat alanındaki başarılarına tanık olmak; bizlere müzik ve edebiyat arasındaki derin bağı hatırlatıyor. Her ne kadar O; ben müzisyen değil, şairim dese de…
Süregelen bir tartışma konusu geliyor akıllara: Müzik mi daha önemli yoksa şarkı sözleri mi? Müziğe ilgi duyan herkes için bu bir değişkendir ve kimimiz ritme, melodiye odaklanırken kimimiz sözlere daha fazla değer yükleriz. Ya da Kimi zaman enstrümantal bir kayıt, kimi zamansa bir şarkının sonundaki şiir bizi yakalayabilir, Patti Smith – Dancing Barefoot gibi.
Müzik evrenseldir, müzik duygularla ilgilidir, müzik hissetmektir, müziğin dili yoktur, evet. Fakat özellikle rock müzik gibi, bir mesaj içeren türler için beste-söz taraflarının birbirini beslediği ve sonucunda bir bütüne varıldığı da açık. Son yıllarda çok değerli müzisyenlerin edebiyat ödüllerine layık görülmesi ve bu alanda başarılara imza atmaları da bu açıdan, sözlerin en az müzik kadar önemli olduğunu gösteriyor aslında. Bob Dylan’ın Nobel ödülü ve son olarak Patti Smith’in Just Kids’inin yılın kitabı seçilmesi de en iyi örneklerden.
Müzik konusundaki başarısı tartışmaya açık olmayan; “Because the Night”, “Gloria”, “Dancing Barefoot” gibi şarkıları hep dinlenecek olan Patti Smith’in edebiyat kimliğiyle de tanışmak isteyenler için öncelikle ödüle layık görülen “Çoluk Çocuk” ve devam niteliğindeki “M Treni”, “Adanmışlık” kitaplarını da buraya bırakmış olalım.
